Thời gian qua, lực lượng chức năng đã ra quân xử lý quyết liệt tình trạng ô tô dừng, đỗ sai quy định dưới lòng đường Nghiêm Xuân Yêm, đoạn trước khu đô thị Kim Văn - Kim Lũ (phường Đại Kim, quận Hoàng Mai, Hà Nội) nói riêng, các tuyến đường quanh khu đô thị này nói chung. Song, những ngày gần đây, theo ghi nhận của phóng viên Dân trí, đoạn đường này lại tái diễn tình trạng đỗ xe tràn lan dưới lòng đường, vỉa hè.
Theo quan sát của phóng viên, điểm đỗ xe tràn lan nhất là phía trước của 2 tòa CT12B và CT12C. Tình trạng hàng chục ô tô dừng, đỗ rồng rắn dưới lòng đường chỉ diễn ra vào ban đêm (Ảnh: Nguyễn Hải).
Phản hồi về bài viết Hà Nội: Ô tô đỗ 2 - 3 hàng dưới lòng đường , độc giả Minh Huy viết: "Mất mỹ quan đô thị, ảnh hưởng đến an toàn giao thông, tôi thường xuyên đi qua cung đường này đi làm và thấy không có một cái biển báo nào cho phép được đỗ xe như vậy. Thử hỏi, vỉa hè đã bị lấn chiếm hết để đồ đạc, xe máy không còn lối đi, lòng đường, lề đường thì lại để ô tô. Tính ra phương tiện giao thông lưu thông rất vất vả để tránh nhau".
"Không chỉ buổi tối mà ban ngày tình trạng này cũng diễn ra. Sự lộn xộn, mất an toàn giao thông ở khu vực này đã diễn ra nhiều năm nay", bạn đọc có nickname T.M.N.com cho biết thêm. Mặt khác, chủ tài khoản Tuyen nguyen van cũng chia sẻ sự lo ngại: "Nhiều trường hợp đỗ xe chiếm lòng đường cản trở giao thông, mở cửa đột ngột gây tai nạn giao thông cho người đi xe máy".
Chế tài xử phạt hành vi dừng, đỗ xe trái pháp luật?
Theo dõi sự việc, Thạc sĩ - Luật sư Trương Quốc Hòe (Trưởng Văn phòng luật sư Interla, Đoàn luật sư thành phố Hà Nội) cho rằng: Theo quy định tại điểm d khoản 4 Điều 18 Luật Giao thông đường bộ hiện hành, người điều khiển phương tiện không được dừng xe, đỗ xe song song với một xe khác đang dừng, đỗ.
Nam bảo vệ tại khu đô thị Kim Văn - Kim Lũ cho biết, tình trạng ô tô dừng, đỗ tràn lan dưới lòng đường, vỉa hè diễn ra từ lâu, các cơ quan chức năng cũng liên tục ra quân kiểm tra, xử phạt nhưng chưa thể giải quyết triệt để (Ảnh: Nguyễn Hải).
Bên cạnh đó, Điều 19 Luật này cũng nêu rõ: Đối với người điểu khiển phương tiện khi dừng xe, đỗ xe trên đường phố phải tuân theo quy định tại Điều 18 của Luật này và các quy định sau đây: (1) Phải cho xe dừng, đỗ sát theo lề đường, hè phố phía bên phải theo chiều đi của mình; bánh xe gần nhất không được cách xa lề đường, hè phố quá 0,25 mét và không gây cản trở, nguy hiểm cho giao thông. Trường hợp đường phố hẹp, phải dừng xe, đỗ xe ở vị trí cách xe ô tô đang đỗ bên kia đường tối thiểu 20 mét; (2) Không được dừng xe, đỗ xe trên đường xe điện, trên miệng cống thoát nước, miệng hầm của đường điện thoại, điện cao thế, chỗ dành riêng cho xe chữa cháy lấy nước. Không được để phương tiện giao thông ở lòng đường, hè phố trái quy định.
Trong tình huống trên, các chủ xe ô tô khi dừng, đỗ ngay dưới lòng đường, dàn trải thành hai, ba hàng dẫn đến cách xa lề đường, gây cản trở, ảnh hưởng cho giao thông là hành vi vi phạm pháp luật. Tùy theo mức độ vi phạm mà áp dụng xử phạt vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.
Theo đó, đối với chế tài xử phạt hành chính, chủ xe ô tô dừng, đỗ xe trái quy định pháp luật có thể bị xử phạt từ 400.000-600.000 đồng đối với hành vi dừng xe trái phép; từ 800.000-1.000.000 đồng đối với hành vi đỗ xe trái phép; được quy định lần lượt tại điểm h khoản 2 và điểm e khoản 3 Điều 5 Nghị định số 100/2019/NĐ-CP ngày 30 tháng 12 năm 2019 của Chính phủ.
Ngoài ra, theo quy định tại điểm a khoản 7 Điều 5 Nghị định này, nếu hành vi dừng xe, đỗ xe không đúng quy định, gây tai nạn giao thông, chủ phương tiện còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000-12.000.000 đồng.
Luật sư Hòe cũng cho biết thêm, trong trường hợp đủ yếu tố cấu thành tội phạm, thì các chủ xe có hành vi vi phạm trên có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ theo Điều 260 Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017.
Bên cạnh đó, khi phóng viên Dân trí đặt ra giả thiết: Ai sẽ là người chịu trách nhiệm nếu có tai nạn xảy ra do va chạm với xe dừng, đỗ trái phép? luật sư Trương Quốc Hòe nhận định: Nếu xác định được nguyên nhân dẫn đến xảy ra tai nạn hoàn toàn do hành vi dừng, đỗ xe trái phép, người thực hiện hành vi dừng, đỗ xe trái phép phải chịu trách nhiệm.
Tùy theo mức độ sẽ bị áp dụng chế tài xử phạt vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự như đã phân tích. Bên cạnh đó, trong trường hợp xảy ra tai nạn do va phải xe dừng, đỗ trái phép mà xác định được chính xác lỗi trong vụ tai nạn trên xuất phát từ hành vi dừng, đỗ xe trái phép thì người thực hiện hành vi trên còn phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại về tài sản, sức khỏe hay tính mạng của người bị tai nạn theo quy định của Bộ luật Dân sự 2015.
Trường hợp trong vụ tai nạn nếu không có cơ sở để khẳng định nguyên nhân gây ra tai nạn là xuất phát từ hành vi đỗ xe trái phép mà xuất phát từ các yếu tố khác thì người thực hiện hành vi dừng, đỗ xe trái phép không phải chịu trách nhiệm. Người thực hiện hành vi đỗ xe trái phép chỉ chịu trách nhiệm trong vụ tai nạn với phạm vi do lỗi của mình gây ra.
Cần tăng cường "phạt nguội" để hạn chế tình trạng vi phạm tái diễn?
Ngoài những ý kiến bày tỏ sự quan ngại về tình trạng hàng chục ô tô dừng, đỗ tràn lan dưới lòng đường như đã đề cập, một số độc giả khác của Dân trí còn đề xuất tăng cường "phạt nguội" đối với các chủ phương tiện vi phạm.
Anh Phan Trọng bình luận: "Cơ quan quản lý không cần phải ra quân làm gì, cứ ghi hình phạt nguội thật cao. Cứ 2 ngày cho lực lượng đi chụp ảnh, rồi gửi giấy phạt (giấy phạt ngoài mức phạt vi phạm luật giao thông đỗ xe không đúng nơi quy định ra thì cộng thêm cả tiền ghi hình trích xuất dữ liệu hành vi vi phạm cùng các chi phí kèm theo)".
Cùng quan điểm, bạn đọc Trịnh Thế Thăng bức xúc: "Chụp ảnh, gọi lên phạt! Xe chạy trên đường còn phạt nguội được huống chi là xe đỗ tĩnh một chỗ".
Hiện nay, "phạt nguội" được hiểu là hình thức xử lý vi phạm sau khi các phương tiện đã vi phạm được một khoảng thời gian nhất định. Với hình thức này, người dân khi thu được thông tin, dữ liệu về hành vi vi phạm của người tham gia giao thông có thể cung cấp cho cơ quan, đơn vị, người có thẩm quyền bằng một trong các hình thức sau: trực tiếp đến trụ sở cơ quan, đơn vị của người có thẩm quyền hoặc hiện trường xảy ra vụ việc để cung cấp; thư điện tử, cổng thông tin điện tử; trang thông tin điện tử, số điện thoại đường dây nóng; hoặc dịch vụ bưu chính hoặc kết nối, chia sẻ dữ liệu.
Do vậy, người dân có thể tích cực hỗ trợ lực lượng chức năng trong việc phản ánh hành vi vi phạm an toàn giao thông theo cách thức nêu trên để cơ quan, đơn vị, người có thẩm quyền xử lý nghiêm đối với các đối tượng vi phạm cũng như góp phần đảm bảo an toàn cho bản thân và những người khác khi tham gia giao thông.
Nguyên Thảo
